Βρέθηκαν σωτήρια βακτήρια που κατατρώνε τα πλαστικά
Οι επιστήμονες, ερευνώντας τη διαδικασία αποσύνθεσης του τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου (ΡΕΤ) με στόχο την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, ανακάλυψαν μικροοργανισμούς οι οποίοι μας απαλλάσσουν από ένα σημαντικό βάρος που η δράση μας επισώρευσε αλόγιστα στο περιβάλλον.
Τον απέραντο κόσμο των μικροοργανισμών εξερευνούν οι επιστήμονες προσπαθώντας να εντοπίσουν εκείνους οι οποίοι θα βοηθήσουν στο πρόβλημα της εξουδετέρωσης των πλαστικών αντικειμένων που μολύνουν το περιβάλλον. Τελευταία ανακάλυψη είναι ένα βακτήριο που… καταβροχθίζει πλαστικές ύλες.
Τα κριλ και το Ideonella sakaiensis
Πριν από έναν μήνα, μεγάλο ενδιαφέρον προκάλεσε η ανακάλυψη ότι τα κριλ, οι μικροσκοπικοί θαλάσσιοι οργανισμοί που μοιάζουν με γαρίδες και συγκεντρώνονται σε τεράστιους αριθμούς στις θάλασσες, όταν έρχονται σε επαφή με μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικής ύλης αρχίζουν να τα τρώνε, χωρίς μάλιστα να παθαίνουν κάτι, αφού όπως φαίνεται μπορούν να τα χωνεύουν. Λίγες μέρες μετά, ερευνητές από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Κιότο ανακοίνωσαν ότι αποκρυπτογράφησαν τον μηχανισμό ενός βακτηρίου που είχε ανακαλυφθεί το 2016 σε μια χωματερή πλαστικών και διαπιστώθηκε ότι τρεφόταν με πλαστικές ύλες.
Μάλιστα το Ideonella sakaiensis, όπως ονομάστηκε το συγκεκριμένο βακτήριο, διαπιστώθηκε ότι έχει ιδιαίτερη προτίμηση στο PET, αλλιώς τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο, δηλαδή στην πιο διαδεδομένη πλαστική ύλη στον πλανήτη. Κάθε χρόνο παράγονται περίπου 50 εκατομμύρια τόνοι PET που χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή πλαστικών μπουκαλιών και δοχείων για τρόφιμα, αλλά και για ετικέτες, περιβλήματα μπαταριών, σωλήνες και πλαστικές μεμβράνες. Από χημικής άποψης, πρόκειται για πλαστική ύλη που είναι εξαιρετικά ανθεκτική στη διαδικασία της βιοδιάσπασης, δηλαδή της αποσύνθεσης από μικροοργανισμούς. Eως τώρα εθεωρείτο ότι μόνο δύο τύποι μανιταριών μπορούσαν να αποσυνθέσουν, μερικώς, το PET. Οι ερευνητές στην Ιαπωνία ανακάλυψαν ότι το βακτήριο «καταβροχθίζει» το πλαστικό και το χρησιμοποιεί ως πηγή συντήρησης και ανάπτυξης μέσω της χημικής αντίδρασης δύο ενζύμων.
Στόχος, η καταστροφή του ΡΕΤ
Τη σκυτάλη πήραν αμέσως μετά ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ οι οποίοι θέλησαν να μελετήσουν περαιτέρω το βακτήριο Ideonella sakaiensis. Οπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η εφημερίδα Guardian , οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό που βρίσκεται στο εθνικό κέντρο ερευνών της Βρετανίας Diamond Light Source. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν ένα όργανο εκπομπής ισχυρών ακτίνων Χ για να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα των επίμαχων ενζύμων. Οι ακτίνες αυτές έχουν λαμπρότητα δέκα δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτήν των ακτίνων του Ηλίου και μπορούν να αποκαλύψουν την παρουσία μεμονωμένων ατόμων.
Μελετώντας τα ένζυμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι με την κατάλληλη τροποποίησή τους μπορεί να επιτευχθεί η βελτίωση της αποδοτικότητάς τους στην καταστροφή του PET. Οπως αναφέρει το BBC, διαπιστώθηκε επίσης ότι τα ένζυμα αυτά μπορούν, εκτός από τα πλαστικά τύπου PET, να καταστρέφουν και τα πλαστικά τύπου PEF – και μάλιστα στα PEF λειτουργούν πιο αποδοτικά από ό,τι στα PET. Το φουρανδικαρβοξυλικό πολυαιθυλένιο (PEF) αποτελεί μία εναλλακτική και φιλική περιβαλλοντικά λύση, αντί του πλαστικού συστατικού πολυεστέρα (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο), αλλά παρ’ όλα αυτά παραμένει μια πλαστική ύλη που επιβαρύνει το περιβάλλον. Ολες αυτές οι έρευνες αποτελούν μέρος της προσπάθειας που καταβάλλει η επιστημονική κοινότητα να κατανοήσει πλήρως και σε βάθος τη διαδικασία αποσύνθεσης του πλαστικού για τη λήψη μέτρων προς αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.
