Μεταφράζοντας Τσιόδρα
Γιάννης Δεβετζόγλου
Καθημερινά ο γιατρός μεταφέρει ψύχραιμα, με τον δικό του, γαλήνιο τρόπο, όλες τις εξελίξεις για τον κορονοϊό. Και ενώ υπήρχε τυφλή εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του, ξαφνικά σηκώθηκε ένα τσουνάμι αμφισβήτησης
Πόσα σημαντικά μηνύματα περιλαμβάνει κάθε μέρα η ομιλία του Σωτήρη Τσιόδρα; Πολλά. Πάρα πολλά. Κάποιες φορές είναι περισσότερα από δέκα ανά πέντε λεπτά ομιλίας του. Ο άνθρωπος είναι χείμαρρος γνώσης και ενημέρωσης. Την οποία και μεταφέρει σε εμάς με απόλυτη ακρίβεια και όπως ακριβώς συμβαίνει.
Πάντα χρησιμοποιεί τη φράση «με τα μέχρι στιγμής δεδομένα». Γιατί; Διότι δεν υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες. Κάθε μέρα μελετάται ο κορονοϊός και τα δεδομένα αλλάζουν παγκοσμίως. Ενα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα είναι η μεταδοτικότητα στα παιδιά. Πριν από δύο μήνες οι επιστήμονες μπορούσαν απλώς να «εκτιμήσουν» τι γίνεται, ενώ αφού είχαν αρκετά περιστατικά, «έμαθαν καλύτερα» τι συμβαίνει. Και έτσι άλλαξαν τα δεδομένα. Ο Τσιόδρας πάντα έλεγε ότι τα παιδιά «φαίνεται σε αυτή τη φάση» ότι είναι μεταδοτικά και χωρίς συμπτώματα. Τσιόδρας με πλατύ χαμόγελο: To R0 είναι κάτω από το 0,5
Ο τρόπος που ανακοινώνει τις επιστημονικές εξελίξεις είναι εξαιρετικά ιδιαίτερος για εμάς που τον βλέπουμε από τα σπίτια μας. Πολύ σπάνια με ένταση ο λόγος του. Μιλάει πάντα στον ίδιο τόνο. Τα συναισθήματά του εμφανίζονται μόνο όταν μιλάει για ανθρώπινες ζωές ή χαίρεται για τα πολύ θετικά αποτελέσματα στην Ελλάδα.
Γι’ αυτόν είναι φυσιολογικό οι επιστημονικές εξελίξεις να αποτελούν δεδομένο που δεν χρειάζεται ένταση στον λόγο. Είναι σαν να ζητάμε από έναν ταμία στην τράπεζα, κάθε φορά που πιάνει 500άρικα στα χέρια του, να ενθουσιάζεται. Δεν γίνεται.
Ως εκ τούτου και ενώ περιμένουμε να μάθουμε κάθε μέρα τι μας ξημερώνει αύριο, είναι φυσιολογικό κάποια δεδομένα να μην τα πιάνει το αυτί μας. Ειδικά όταν αυτά είναι δυναμικά και μεταβάλλονται. Γιατί έχουμε μάθει να ακούμε πιο προσεκτικά ό,τι λέγεται με ένταση. Τα υπόλοιπα, όταν είναι πολλά, θέλουν για εμάς ενός είδους… μετάφραση.
Λυπάμαι πολύ όταν ακούω και βλέπω στα social media ότι ο Τσιόδρας είπε ότι οι μάσκες δεν προστατεύουν. Αυτό που έλεγε από την αρχή ήταν ότι «σε αυτήν τη φάση» δεν προστατεύουν. Μάλιστα, έφτασε σε σημείο, επειδή επέμεναν οι πολίτες, να μιλήσει ο ίδιος με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων σε ΗΠΑ και Ευρώπη και να ζητά ακόμη πιο λεπτομερείς, καθημερινές διευκρινίσεις.
Επίσης, μπήκε στη διαδικασία να εξηγήσει πολλές φορές ότι «σε αυτή τη φάση που μπαίνουμε τώρα», η μάσκα πλέον θα είναι υποχρεωτική κάπου και για κάποιους, ενώ αλλού απλώς προτείνεται. Οπως είπε ότι είναι και «ένα από τα μέτρα πού θα αρθούν πρώτα, αν όλα πάνε καλά».
Παρόλα αυτά, πολλοί έγιναν έξαλλοι. Γιατί; Ηταν τόσο απλό. Τόσο ξεκάθαρο. Τόσο κατανοητό. Απλώς κάποιοι χάθηκαν στη «μετάφραση» της σημαντικής λεπτομέρειας, παραλείποντας τη φράση «σε αυτή τη φάση» και άκουσαν αυτό που… ήθελαν.
Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν πάρα πολλοί που ανησυχούν για την επόμενη ημέρα. Για τα οικονομικά τους. Την εργασία τους. Για τις επιχειρήσεις τους. Για τη ζωή τους. Που η κατάσταση μέσα στο σπίτι έχει γίνει αφόρητη. Ανθρωποι που οι ορμόνες της λίμπιντο έχουν χτυπήσει κόκκινο. Και χίλιες δυο άλλες σοβαρές και αναμενόμενες δικαιολογίες και υποσυνείδητες μαχαιριές της ψυχής.
Είναι όμως άδικο για τον ίδιο μας τον εαυτό να «μεταφράζουμε» και να παρερμηνεύουμε όπως νομίζουμε ό,τι μας βολεύει, για να ξεσπάσουμε τον θυμό μας.
Είναι άδικο και για τον Τσιόδρα. Οχι μόνο επειδή είναι ο επιστήμονας που κατάφερε, «μέχρι αυτή τη στιγμή» όπως πάντα τονίζει και ο ίδιος, να σώσει μαζί με τους συναδέλφους του χιλιάδες ζωές. Να κάνει τη χώρα μας και πάλι διάσημη με θετικό πρόσημο και να διαβάζουμε θετικά σχόλια στον παγκόσμιο Τύπο, κάτι που είχαμε να δούμε από το Euro και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Αλλά και επειδή είναι ένας άνθρωπος που ακριβολογεί από την πρώτη στιγμή και είναι ξεκάθαρος σε οτιδήποτε έχει ανακοινώσει ή απαντήσει.
Καταλαβαίνω ότι το ψυχολογικό βάρος είναι τεράστιο. Οτι καθένας από εμάς χρειάζεται κάποιον για να ξεσπάσει. Οτι είναι πολύ βαρύ αυτό που συμβαίνει και το μέλλον του είναι άγνωστο. Οτι ο Τσιόδρας πήρε την ευθύνη από την αρχή. Την ευθύνη όμως για να σώσει τη ζωή μας. Οχι για να εξασφαλίσει όλα τα υπόλοιπα, οικονομικά, επιχειρηματικά και επαγγελματικά θέματα. Ούτε και για να δεχθεί πυρά για κάτι που δεν έχει πει.
Το καταλαβαίνω τόσο καλά, διότι κάποιες φορές «ξεφεύγω» κι εγώ. Και σκέφτομαι πόσο «τέλειοι» να είναι άραγε όλοι αυτοί που δεν μπορούν να προσέξουν «τι ακριβώς» λέει καθημερινά ο άνθρωπος που έσωσε τόσες ζωές. Και σκέφτομαι πόσες ζωές άραγε έχουν σώσει αυτοί που παρερμηνεύουν τα λόγια του, με τη νοημοσύνη και την ανθρωπιά τους… Προφανώς καμία.
